Zgodnie z art. 720 § 1. k.c.  przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Formę umowy pożyczki określa 720 § 2. k.c., który mówi, że umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Postanowienia te staną się nieaktualne z dniem 8.09.2016 r., bowiem wtedy wchodzi w życie nowela  zgodnie z którą umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych będzie wymagać zachowania formy dokumentowej.

Z punktu widzenia płaszczyzny podmiotowej, trzeba zauważyć, że kredytodawcą może być tylko podmiot bankowy, z kolei  pożyczki może udzielać każdy podmiot. To kryterium przestaje mieć znaczenie, gdy pożyczkodawcą jest bank. Zgodnie z art. 11 ust. 1 Prawa bankowego określa przykładowo, jakie działania są czynnościami bankowymi, lecz nie ulega wątpliwości, że niektóre z wymienionych działań mogą być wykonywane także przez podmioty nie będące bankami.

Zgodnie z treścią przepisu art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Zatem przedmiotem pożyczki mogą być pieniądz, jak również  rzeczy oznaczone co do gatunku.  Pojęcie tych rzeczy - niemożliwe do generalnego określenia - należy oceniać według woli stron w każdym konkretnym przypadku. Przykładem rzeczy, które można oznaczyć co do gatunku, są płody rolne, surowce, towary przemysłowe.

Konsekwencją konsensualności umowy pożyczki jest to, iż moment wydania przedmiotu pożyczki może oderwać się od momentu zawarcia umowy.  Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin wydania przedmiotu pożyczki nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Na podstawie art. 722 k.c. roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany. Przepis ten ma także zastosowanie także do pożyczek udzielanych w ramach prowadzenia działalności gospodarczej jako przepis szczególny do art. 118 k.c.

Od 1 stycznia 2001 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.jedn.: Dz. U. 2005 r. Nr 41 poz. 399) umowa pożyczki nie podlega opłacie skarbowej, lecz podatkowi od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy).  Zgodnie z art. 1 ust. 1. pkt 1 b) podatkowi podlegają  umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Ponadto na podstawie litery j) podatkowi podlegają umowy depozytu nieprawidłowego.

Kwestia miejsca opodatkowanej czynności w odniesieniu do  umowy   pożyczki nie jest jasno uregulowana  w u.p.c.c. Dotyczy to przede wszystkim pożyczek zagranicznych. Pod tym pojęciem można rozumieć zarówno udzielanie pożyczek podmiotom zagranicznym, a także zaciąganie pożyczek u takich podmiotów. Zgodnie z art. 1 ust 4  u.p.c.c  czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi,   jeżeli ich przedmiotem są...

Obowiązek podatkowy zgodnie z art. 4 ust 1 oraz 4 u.p.c.c powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej lub   z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania.

Obowiązek podatkowy zgodnie z art. 4 ust 1 oraz 4 u.p.c.c powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej lub   z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania.

Ustawa o p.c.c. zawiera także w art. 8 i 9 katalog przedmiotowych i podmiotowych zwolnień  od podatku. Co do tego pierwszego oprócz bardziej „egzotycznych” wskazać należy na organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonają czynności cywilnoprawnych wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego, jednostki samorządu terytorialnego oraz Skarb Państwa. Dużo szersze zastosowanie mają zwolnienia przedmiotowej.

Ustawa w art. 10 stanowi, ze podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.   Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku.

Umowa pożyczki co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnprawnych. W art. 2 pkt 4 ustawa  u.p.c.c. stanowi jednak, że nie podlegają podatkowi PCC czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest ...

W celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu VAT (lub jest zwolnione z opodatkowania VAT) należy ustalić ...

Zgodnie ze art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. warunkiem uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku VAT jest ustalenie, iż prowadzi on zawodowo działalność gospodarczą w danym zakresie. Artykuł ten mówi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Istota umowy pożyczki została sformułowana w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.). Stosownie do ww. przepisu, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 1 w zw. z art. 10 ust 1 pkt 7 u.p.o.f za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek. Definicja pojęcia "odsetki" przyjęta w prawie cywilnym powinna znaleźć zastosowanie także w prawie podatkowym.  Odsetki od pożyczek, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f., uznać należy wszelkiego rodzaju wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, niezależnie od sposobu i formy ich obliczania.

Zgodnie z 14 ust 2 pkt 6 przychodem z działalności gospodarczej są wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6 ustawy, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Wyjątek mówi, że do przychodów  nie zalicza się kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym.

Udzielenie nieoprocentowanej pożyczki pieniężnej jest świadczeniem nieodpłatnym, którego istota tkwi w możliwości korzystania z cudzego kapitału bez konieczności ponoszenia ze swej strony jakichkolwiek ciężarów.  Wartość otrzymanej nieoprocentowanej pożyczki wyraża się sumą odsetek, jakie pożyczkobiorca musiałby zapłacić, gdyby pożyczka była oprocentowana (gdyby świadczenie było odpłatne). Pod pojęciem nieodpłatnych świadczeń należy rozumieć korzyści wynikające z nieodpłatnego korzystania z cudzych rzeczy, także pieniędzy. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych  nie określa, co należy rozumieć pod pojęciem „nieodpłatnego świadczenia”.